ΕΡΓΑΣΙΑ, ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ & ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
Προς ένα Ευδαιμονικό Πρότυπο για το Μέλλον της Εργασίας
Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) έχουν αναζωπυρώσει τους φόβους για ένα μέλλον χωρίς εργασία. Ειδικά μετά τον COVID-19, οι τίτλοι των μέσων ενημέρωσης προμηνύουν μία «αποκάλυψη» της τεχνητής νοημοσύνης που θα «κλέψει», «σκοτώσει» ή «καταστρέψει» τις δουλειές μας. Αυτή η συζήτηση για το «μέλλον της εργασίας» κυριαρχείται από προβλέψεις για τον αριθμό ή τους τύπους θέσεων εργασίας που απειλούνται από την αυτοματοποίηση, από συγκρίσεις μεταξύ των οφελών και των κινδύνων της τεχνητής νοημοσύνης και από εκτιμήσεις που παραβλέπουν την αξία της ζωής πέρα από την εργασία. Σε αυτή τη διατριβή, εγώ αντίθετα υποστηρίζω ότι η αυτοματοποίηση που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη είναι εκ πρώτης όψης επιθυμητή στο βαθμό που προωθεί την ευδαιμονία και κατ’επέκταση τον ελεύθερο χρόνο και την αρετή.
Η διατριβή ξεκινά με τις κύριες διαστάσεις αυτής της συζήτησης: την εργασία και την τεχνολογία. Προσφέρει μια εννοιολογική και αξιολογική ανάλυση της έννοιας της εργασίας, ακολουθούμενη από μια ιστορική έκθεση του μετασχηματισμού της μέσω της τεχνολογίας και μια επισκόπηση των κύριων επιχειρημάτων σχετικά με την αυτοματοποίησή της από την ΤΝ. Με σκοπό να συμβάλω στη διακυβέρνηση της τεχνητής νοημοσύνης, υποστηρίζω ένα κανονιστικό πρότυπο που βασίζεται στην ηθική και πολιτική φιλοσοφία του Αριστοτέλη. Αναλύοντας τα δομικά στοιχεία ενός τέτοιου προτύπου, προσδιορίζω την ανθρώπινη ευδαιμονία ως το βασικό κριτήριο αξιολόγησης και, κατά συνέπεια, τον απώτερο στόχο του νόμου και της πολιτικής. Ως εκ τούτου, η αρεταϊκή θεωρία δικαίου και η θεωρία των ικανοτήτων, ως προσαρμογές του προτύπου στη νομική και πολιτική τάξη αντίστοιχα, εφαρμόζονται στη προβληματική για το μέλλον της εργασίας. Έχοντας αντιμετωπίσει ενστάσεις κατά των δύο εφαρμογών, η διατριβή ολοκληρώνεται αξιολογώντας τα πλεονεκτήματα και τους περιορισμούς του προτύπου και διατυπώνοντας συστάσεις για ερευνητές, νομοθέτες και φορείς χάραξης πολιτικής, επαγγελματίες στο χώρο της τεχνολογίας, εκπαιδευτικούς και πολίτες.
Στηριζόμενο στην αριστοτελική ευδαιμονία, αυτό το πρότυπο ξεφεύγει από τα προγνωστικά, ωφελιμιστικά και εργασιοκεντρικά πρότυπα που επικρατούν στη βιβλιογραφία, προσφέροντας μια ξεχωριστή προοπτική για το από τι υπόσχεται να μας απελευθερώσει η τεχνητή νοημοσύνη και προς τι υπόσχεται να μας οδηγήσει.
